شامپانزه و رازهای جالب اش
![]() |
یک شامپانزه معمولی |
شامپانزه نام رایجی برای دو گونه کپی(Ape ها) در سرده ی (رده یا دسته) پان است. رود کنگو دیوار حائلی میان زیستگاه طبیعی دو گونه ی شامپانزه ها است:
1_ شامپانزه معمولی (غرب و مرکز آفریقا)
2_ بونوبو (جنگل های جمهوری دمکراتیک کنگو)
رفتار
![]() |
بونوبو(شامپانزه کوتوله) |
تفاوت های ساختار بدنی میان شامپانزه ی معمولی و بونوبو اندک، ولی تفاوت رفتارهای جنسی و اجتماعی بسیار است. شامپانزه معمولی یک رژیم غذایی همه چیزخوار دارد، و فرهنگ شکارگری گروهی در آن ها با پیشتازی یک نر آلفا به همراه چند نر بتا همراه است. این روابط اجتماعی بسیار پیچیده هستند.
هوش
شامپانزه ها ابزار می سازند و از آن برای بدست آوردن خوراکشان استفاده می کنند. آن ها روش های پیچیده ای برای شکار دارند که مستلزم همکاری، نفوذ و رتبه و درجه است. آن ها در وضعیت آگاهانه توانایی دستکاری و فریب دادن را دارند. آن ها می توانند با استفاده از یادگیری نمادها و درک جنبه های انسانی زبان شامل مفاهیم تعداد و توالی اعداد را درک کنند، و آن ها را توانا به برنامه ریزی خودکار برای رویدادها و حوادث آینده می کند.
شامپانزه ها در برخی مهارت های ذهنی کارآمدتر از انسان دارند. برای مثال آن ها در «آزمون حافظه فعال» نمرات بسیار بهتری از انسان ها کسب می کنند. در این آزمون چند عدد متوالی برای زمان کوتاهی بر روی صفحه ی نمایشگر لمسی ظاهر شده و سپس آزمون دهنده باید جای آن ها را به ترتیب بر روی صفحه نمایشگر نشان دهد. شامپانزه هایی که در این آزمون شرکت می کنند نه تنها باید مفهوم اعداد و توالی آن ها را درک کنند بلکه باید با حافظه تصویری خود جای آن ها را در صفحه نمایشگر به خاطر بسپارند. آزمایش هایی که توسط موسسه پژوهش های نخستی دانشگاه کیوتو ژاپن انجام شده نشان می دهد که انسان های باهوش و تحصیل کرده حتی با تمرینات فراوان حافظه تصویری ضعیف تری از شامپانزه های جوان دارند. سال 2005 آیومو شامپانزه 5 ساله موفق شد 9 انسان دانشجو را در این آزمون شکست دهد. وقتی 5 عدد در مدت زمان 2 دهم یا چهار دهم ثانیه به نمایش در می آید آیومو در 80 درصد موارد به درستی جای آن ها را به خاطر می سپرد ولی انسان ها فقط در 40 درصد موارد موفق می شدند. تستورو ماتسوزاوا از محققینی که بر روی توانایی های شناختی شامپانزه ها کار می کند معتقد است نمرات ضعیف تر انسان ها به این دلیل است که انسان ها در طول مسیر فرگشتی خود بسیاری از مهارت های ذهنی را از دست داده اند تا مغز آن ها فضای بیشتری برای گسترش مهارت های زبانی داشته باشد. آیومو در سال 2007 حتی موفق شد بن پرایدمور قهرمان مسابقات حافظه دنیا را در این آزمون شکست دهد. در این آزمون آیومو در 90 درصد موارد موفق شد در حالی که پرایدمور در 33 درصد موارد موفق بود.
شباهت ژنتیکی با انسان
بر پایه پژوهش های دانشمندان دانشکده پزشکی دانشگاه ایالتی وین در دیترویت آمریکا، انسان و شامپانزه 99.4 % شباهت ژنتیکی دارند. این شباهت به اندازهای است که باید شامپانزه را در رده هومو یعنی رده ای که انسان به آن تعلق دارد قرار داد. شباهت انسان و شامپانزه به اندازه شباهت اسب و خر است. با این حال دیگر دانشمندان شباهت ژنتیکی شامپانزه و انسان را 95 % می دانند و آن را در گروه هومو نمی گذارند.
منبع: سایت ویکی پدیای فارسی.